Η εξωτερική αξιολόγηση της Αρχής από την ENQA αφορά κυρίως την ΑΔΙΠ και όχι την ΕΘΑΑΕ. Αυτό προκύπτει από τη χρονική περίοδο που καταλαμβάνει η έκθεση αυτοαξιολόγησης (2015-2019) με επικαιροποίησή της το Σεπτέμβριο του 2021. Δεν είναι λοιπόν αληθές, ούτε λογικό, οι αδυναμίες να αποδίδονται στην ΕΘΑΑΕ, η οποία λειτούργησε, ως συνέχεια της ΑΔΙΠ, μόνο κατά το τελευταίο έτος (2020-21) της περιόδου αυτής.
Η ΕΘΑΑΕ κατά το έτος αυτό, έπρεπε να ‘διορθώσει’ όλες τις αδυναμίες και ανεπάρκειες στις οποίες είχε περιέλθει η ΑΔΙΠ εξαιτίας της έλλειψης υποστήριξής της από την Πολιτεία και την αποστράγγισή της από πόρους και θεσμικά εργαλεία για μια πενταετία. Η έλλειψη υποστήριξης της ΑΔΙΠ αποδεικνύεται από δημοσιευμένα στοιχεία, όπως:
- Τις αλλεπάλληλες αναφορές της ΑΔΙΠ στις ετήσιες εκθέσεις για έλλειψη πόρων.
- Τις αλλεπάλληλες ανακοινώσεις της Συνόδου των Πρυτάνεων και εκκλήσεις προς την κυβέρνηση για παροχή των αναγκαίων πόρων και των θεσμικών εργαλείων στην ΑΔΙΠ.
- Την στρατηγική της ΑΔΙΠ, η οποία αποτελεί μέρος της έκθεσης αυτοαξιολόγησης και δημοσιοποιήθηκε από το 2019 στην ιστοσελίδα της. (Εδώ)
Σύμφωνα με τη Στρατηγική της, η ΑΔΙΠ, τον Οκτώβριο του 2019, διαπίστωνε ως αδυναμίες τα εξής:
- Σοβαρά ελλείμματα στη στελέχωση και χρηματοδότηση της ΑΔΙΠ, εξ αιτίας της σχετικής εξάρτησης από την κυβέρνηση ως προς τη στελέχωση και τη χρηματοδότηση.
- Καθυστερημένη έναρξη πιστοποιήσεων λόγω διετούς καθυστέρησης χρηματοδότησης από το ΕΣΠΑ.
- Σημαντικά περιθώρια εμπλουτισμού του μητρώου εμπειρογνωμόνων και αξιοποίησης αυτών σε ποικιλία δραστηριοτήτων διασφάλισης ποιότητας.
- Σημαντικά περιθώρια βελτίωσης της θεσμικής κουλτούρας και κουλτούρας ποιότητας της ΑΔΙΠ (εσωτερικός κανονισμός λειτουργίας Συμβουλίου/ δεοντολογίας, οργανισμός, κρίσιμες γνώσεις και δεξιότητες προσωπικού).
- Σημαντικό κενό αξιοποίησης των αποτελεσμάτων Διασφάλισης Ποιότητας στις δράσεις εθνικής στρατηγικής της ΑΔΙΠ λόγω της σχετικής αδράνειας του Υπουργείου και έλλειψη ανάληψης αντίστοιχων πρωτοβουλιών της ΑΔΙΠ (αριστεία, προγραμματικές συμφωνίες).
- Θεσμικά εμπόδια στην συμμετοχή φοιτητών και την συνακόλουθη αξιοποίησή τους στην ανατροφοδότηση της Διασφάλισης Ποιότητας.
- Περιορισμένες δυνατότητες κάλυψης της συνολικής δαπάνης των επιτροπών πιστοποίησης και της συμμετοχής των εμπειρογνωμόνων.
Μεταξύ άλλων, η Αρχή διέβλεπε σημαντικά περιθώρια βελτίωσης της παρουσίας της στο διεθνές περιβάλλον.
Τα περισσότερα από αυτά τα σημεία, με κυρίαρχη τη μη συμμετοχή φοιτητών στις επιτροπές εμπειρογνωμόνων, αναφέρονται και στην έκθεση της ENQA.
Η ΕΘΑΑΕ μέσα σε ένα έτος (2020-21) κάλυψε χρόνιες αδυναμίες: Πέτυχε τη θεσμοθέτηση της συμμετοχής των φοιτητών στις ΕΕΑΠ, την αναβάθμιση του τρόπου συμμετοχής των εμπειρογνωμόνων με νέα ΚΥΑ, αύξησε τον προϋπολογισμό του ΕΣΠΑ κατά 25%, τον Τακτικό Προϋπολογισμό κατά 20%, το προσωπικό κατά 20%, συγκρότησε ειδικά μητρώα φοιτητών, συνέταξε νέα πρότυπα, οργανισμό και εσωτερικό κανονισμό της Αρχής και άλλα. Από την άνοιξη του 2022, φοιτητές και φοιτήτριες συμμετέχουν σε όλες τις επιτροπές πιστοποιήσεων.
Είναι αυτά τα βήματα ακριβώς που οδήγησαν την ΕΘΑΑΕ στην έγκριση της αίτησής της για ένταξη στο EQAR και όχι η προηγούμενη κατάσταση.
Για την πληρέστερη πληροφόρηση του αναγνώστη, το EQAR είναι το μητρώο των διαπιστευμένων φορέων διασφάλισης ποιότητας του Ευρωπαϊκού Χώρου Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΕΧΑΕ), το οποίο παρέχει την άδεια σε φορείς διασφάλισης ποιότητας να διενεργούν δράσεις διασφάλισης ποιότητας για τα Ιδρύματα Ανώτατης Εκπαίδευσης του ΕΧΑΕ βάσει των European Standards and Guidelines (ESGs). Αυτή την άδεια εξασφάλισε τώρα η ΕΘΑΑΕ για πρώτη φορά, και την οποία δεν είχε εξασφαλίσει η ΑΔΙΠ. Δεν την είχε εξασφαλίσει διότι η πρώτη εξωτερική της αξιολόγηση από την ENQA διενεργήθηκε με το παλιό πρότυπο των ESGs του 2005, το οποίο δεν παρείχε δυνατότητα εγγραφής στο EQAR. Εξ αιτίας αυτής της επιλογής, η ΑΔΙΠ έμεινε για μια πενταετία εκτός του EQAR. Σύμφωνα με τους ισχύοντες κανόνες, η ENQA είναι ο φορέας που διενεργεί την εξωτερική αξιολόγηση των φορέων διασφάλισης ποιότητας βάσει των ESGs και αποτελεί «το σωματείο/σύνδεσμο» αυτών. Η εγγραφή ή ανανέωση της εγγραφής στην ENQA γίνεται μετά την εγγραφή αυτών στο EQAR. Στην περίπτωση της ΕΘΑΑΕ, η ανανέωση της εγγραφής της στην ENQA αναμένεται να επικυρωθεί στην ετήσια γενική συνέλευση της ομοσπονδίας τον ερχόμενο Απρίλιο.
Η Αρχή, μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας, θα αναρτήσει στην ιστοσελίδα της το σύνολο του υλικού της αξιολόγησής της, συμπεριλαμβανομένης της έκθεσης του EQAR, η οποία καταλήγει σε 10 “compliant” και 4 “partially compliant” επί των 14 αρχών που εξέτασε.
